Betere waterkwaliteit in Vlaanderen dankzij slimme data-analyse en internet-of-things
Vlaanderen is pionier in het slim monitoren van waterkwaliteit. Dankzij internet-of-things-technologie volgt de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) vervuiling sneller en preciezer op.
Vlaanderen is pionier in het slim monitoren van waterkwaliteit. Dankzij internet-of-things-technologie volgt de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) vervuiling sneller en preciezer op. Slimme data-analyse maakt het mogelijk om de ecologie van onze waterlopen beter dan ooit te beschermen. Als technische partner helpt Geosparc om dit te realiseren. De Europese Unie en VLAIO steunen het project
Schoon water in onze rivieren is van levensbelang voor mens en dier. Ook voor industrie en landbouw is het onmisbaar. Hevige regenval, sluikstort of zelfs het bluswater van een brand vervuilt onze waterlopen. Vlaanderen loopt historisch voorop in het monitoren van waterkwaliteit en gaat nu als eerste regio nog een stap verder.
IoT, data en AI ten dienste van het milieu
Sondes in onze waterlopen meten o.a. temperatuur, pH-niveau, zuurstofgehalte, geleidbaarheid, de troebelheid of de concentratie van bepaalde stoffen. De Vlaamse Milieumaatschappij verzamelt de data en volgt op met gepaste acties. Is er een incident? Dan slaat het systeem gericht alarm.
'Nieuwe internet-of-things-technologie maakt deze aanpak efficiënter', zegt Rudy Cautaerts, afdelingshoofd van de Vlaamse Milieumaatschappij. 'Dankzij digitale meettechnieken kunnen we 24/7 data verzamelen. Die enorme hoeveelheid gegevens analyseren en evalueren we op een intelligente manier, zodat ze een voorspellende waarde krijgt.'
Dankzij voorspellende algoritmes berekent het systeem bijvoorbeeld de kans op een daling van het zuurstofgehalte in het water met risico op vissterfte. Het schakelt dan proactief zuurstofmachines aan om de vissen in leven te houden. De technologie helpt ook om vervuilers efficiënter te identificeren en verantwoordelijk te stellen voor schade aan het milieu. Philippe Vertonghen van VMM: 'Met slimme dataverwerking traceren we de locatie en de bron van vervuiling sneller en nauwkeuriger. Het laat ons toe om tijdig in te grijpen. Toen na een dambreuk bietenpulp van een Franse suikerfabriek in de Schelde stroomde, identificeerden we meteen de locatie van de vervuiling en hoe snel ze stroomafwaarts dreef. De schade bleef beperkt.'
IoT, data en AI ten dienste van het milieu
Sondes in onze waterlopen meten o.a. temperatuur, pH-niveau, zuurstofgehalte, geleidbaarheid, de troebelheid of de concentratie van bepaalde stoffen. De Vlaamse Milieumaatschappij verzamelt de data en volgt op met gepaste acties. Is er een incident? Dan slaat het systeem gericht alarm.
'Nieuwe internet-of-things-technologie maakt deze aanpak efficiënter', zegt Rudy Cautaerts, afdelingshoofd van de Vlaamse Milieumaatschappij. 'Dankzij digitale meettechnieken kunnen we 24/7 data verzamelen. Die enorme hoeveelheid gegevens analyseren en evalueren we op een intelligente manier, zodat ze een voorspellende waarde krijgt.'
Dankzij voorspellende algoritmes berekent het systeem bijvoorbeeld de kans op een daling van het zuurstofgehalte in het water met risico op vissterfte. Het schakelt dan proactief zuurstofmachines aan om de vissen in leven te houden. De technologie helpt ook om vervuilers efficiënter te identificeren en verantwoordelijk te stellen voor schade aan het milieu. Philippe Vertonghen van VMM: 'Met slimme dataverwerking traceren we de locatie en de bron van vervuiling sneller en nauwkeuriger. Het laat ons toe om tijdig in te grijpen. Toen na een dambreuk bietenpulp van een Franse suikerfabriek in de Schelde stroomde, identificeerden we meteen de locatie van de vervuiling en hoe snel ze stroomafwaarts dreef. De schade bleef beperkt.'
Met datatechnologie maak je de sondes slimmer.
Slimmere sondes
Als technische partner helpt Geosparc bij de opzet van het IoT-platform, gebouwd op het open source FIWARE-platform. Het Gentse bedrijf verenigt experten in internet-of-things-technologie en is gespecialiseerd in data-analyse en artificiële intelligentie. Eerder werkten Geosparc en VMM al succesvol samen, o.m. bij het ontwikkelen van een tracing-algoritme dat giftig afvalwater in de riool opspoort. Aan dit nieuwe project werken ook het Luxembourg Institute of Science and Technology en Université de Lille mee.
‘Met datatechnologie maak je de sondes slimmer’, zegt Tom De Kegel, projectleider bij Geosparc. ‘Het systeem slaat gerichter alarm door rekening te houden met o.a. vorige metingen en de omgeving van de sonde. Het is nodig om het onderscheid maken tussen natuurlijke fenomenen en vervuiling. Een voorbeeld? Een verhoogde elektrische geleidbaarheid van het water kan zowel duiden op een hoger zoutgehalte als op aanwezigheid van vervuilende stoffen. Water aan de kust is sowieso zouter dan in Limburg. Daar moet het systeem rekening mee houden. Onze algoritmes interpreteren de grote hoeveelheid data slimmer. Dat laat VMM toe om gerichter te handelen.’
Efficiënter werken en schaalbaarheid
De sondes in de waterlopen vergen regelmatig onderhoud. ‘Het is niet nodig om standaard tweewekelijks ter plaatse te gaan om een sonde schoon te maken’, zegt Tars Morel, technisch expert bij Geosparc. ‘De data vertellen wanneer het echt nodig is. Het systeem meldt wanneer welke reparatie nodig is. Het team van VMM werkt daardoor veel efficiënter.’
Dat creëert de ruimte om nieuwe sensoren toe te voegen. Het doel is om in de komende jaren het aantal multiparametersondes, die de basiskwaliteit van het water via diverse parameters meten, te verdubbelen. Méér sondes monitoren de basiskwaliteit fijnmaziger, wat het milieu ten goede komt. Het optimaal beheer resulteert ook in een langere levensduur van de sondes.
Efficiënter werken en schaalbaarheid
De sondes in de waterlopen vergen regelmatig onderhoud. ‘Het is niet nodig om standaard tweewekelijks ter plaatse te gaan om een sonde schoon te maken’, zegt Tars Morel, technisch expert bij Geosparc. ‘De data vertellen wanneer het echt nodig is. Het systeem meldt wanneer welke reparatie nodig is. Het team van VMM werkt daardoor veel efficiënter.’
Dat creëert de ruimte om nieuwe sensoren toe te voegen. Het doel is om in de komende jaren het aantal multiparametersondes, die de basiskwaliteit van het water via diverse parameters meten, te verdubbelen. Méér sondes monitoren de basiskwaliteit fijnmaziger, wat het milieu ten goede komt. Het optimaal beheer resulteert ook in een langere levensduur van de sondes.
Door de klimaatverandering moeten we verstandig omgaan met water.
Vlaanderen loopt voorop
De nood aan goed waterkwaliteitbeheer is groot in Vlaanderen. 'Historisch kende Vlaanderen een problematiek van vervuiling', zegt Ward De Cooman, bio-ingenieur van VMM. 'Vandaag loopt onze regio voorop in het beheer van waterkwaliteit. Door de klimaatverandering moeten we verstandig omgaan met water, zowel bij droogte als bij hevige regenval. In het buitenland kijkt men met interesse naar deze nieuwe Vlaamse datatechnologie.'
Die maakt deel uit van BEPROACT, kort voor ‘building an ecosystem to proactively develop data-driven asset management’. BEPROACT is een groot innovatieproject van Interreg Noordwest-Europa. Het doel: kritieke infrastructuur, zoals waterwegen of snelwegen, met data beter beheren en problemen proactief voorkomen. Dat vermindert de kosten en verlengt de levensduur. BEPROACT verenigt elf deelnemers, van universiteiten tot overheden en expertbedrijven, uit vijf landen die deel uitmaken van Interreg Noordwest-Europa. De Europese Unie steunt het project met een budget van 6 miljoen euro. Ook het Agentschap Innoveren & Ondernemen Vlaanderen steunt de technologie van Geosparc en VMM.
Het project loopt tot maart 2027. Dat is de streefdatum waarop de technologie in werking zal zijn in de Vlaamse waterlopen. Meer informatie via https://beproact.nweurope.eu/p... en https://www.geosparc.com
Bekijk de video ' BEPROACT Interreg NWE: Water Asset and Water Quality' via YouTube.
Over Geosparc
Geosparc maakt de impact van beleid voorspelbaar. Beleid voeren is een complexe taak geworden. Overheden moeten rekening houden met steeds meer data, een groeiende groep stakeholders en een snel veranderende wereld. Beslissingen hebben een grote impact. Technologie maakt die impact voorspelbaarder. Als partner en dataspecialist in geografische informatiesystemen helpt Geosparc overheden om innovatie te realiseren. Geosparc is gevestigd in Destelbergen en maakt deel uit van de Gumption-groep uit Kontich.
Over Geosparc
Geosparc maakt de impact van beleid voorspelbaar. Beleid voeren is een complexe taak geworden. Overheden moeten rekening houden met steeds meer data, een groeiende groep stakeholders en een snel veranderende wereld. Beslissingen hebben een grote impact. Technologie maakt die impact voorspelbaarder. Als partner en dataspecialist in geografische informatiesystemen helpt Geosparc overheden om innovatie te realiseren. Geosparc is gevestigd in Destelbergen en maakt deel uit van de Gumption-groep uit Kontich.